Chồng tôi gần như mất trí nhớ từ khi mắc phải căn bệnh khó chữa. Hiện hoàn cảnh kinh tế khó khăn nên tôi muốn bán một phần đất của vợ chồng để trang trải nợ nần.
Mảnh đất đó là đất vườn, trước đây khi cưới nhau ba mẹ chồng cho chúng tôi. Nay tôi muốn bán đất nhưng chồng không được tỉnh táo để bàn bạc, như vậy về mặt luật pháp, tôi có thể tự ý kêu người bán đất được hay không. Tôi cũng sợ điều tiếng thiên hạ dị nghị.
Mong được luật sư tư vấn giúp. Chân thành cảm ơn.
ngalethanh@...
Trả lời:
Theo quy định của pháp luật, việc thực hiện các giao dịch liên quan đến tài sản chung thì cần phải có sự thống nhất của hai vợ chồng. Tuy nhiên, vợ và chồng có thể thể ủy quyền cho nhau trong việc xác lập, thực hiện, chấm dứt giao dịch theo quy định tại Điều 24 Luật HNGĐ như sau:
“1. Việc đại diện giữa vợ và chồng trong xác lập, thực hiện, chấm dứt giao dịch được xác định theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng có thể ủy quyền cho nhau xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch mà theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng.
3. Vợ, chồng đại diện cho nhau khi một bên mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có đủ điều kiện làm người giám hộ hoặc khi một bên bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà bên kia được Tòa án chỉ định làm người đại diện theo pháp luật cho người đó, trừ trường hợp theo quy định của pháp luật thì người đó phải tự mình thực hiện quyền, nghĩa vụ có liên quan.
Trong trường hợp một bên vợ, chồng mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn thì căn cứ vào quy định về giám hộ trong Bộ luật dân sự, Tòa án chỉ định người khác đại diện cho người bị mất năng lực hành vi dân sự để giải quyết việc ly hôn.”
Tuy nhiên, theo thông tin mà bạn cung cấp, vì chồng bạn mất trí nhớ và không thể tỉnh táo trong việc bàn bạc để thống nhất về việc bán đất. Chính vì vậy, nếu chồng bạn không ủy quyền, mà bạn bắt buộc phải bán đất để trang trải cuộc sống thì có thể xem xét đến trường hợp yêu cầu tổ chức giám định, cơ quan chuyên môn xem xét giám định chồng bạn mất năng lực hành vi dân sự, từ đó yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự:
“1. Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Toà án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận của tổ chức giám định.
Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, Toà án ra quyết định huỷ bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
2. Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.”
Trong trường hợp này, bạn là người giám hộ đương nhiên theo quy định tại Điều 62 BLDS và có thể tự mình thực hiện các giao dịch có liên quan mà không cần có sự thống nhất hay ủy quyền từ chồng mình.
